Opiniërende Raadsbijeenkomst

De kadernota 2024is het richtinggevende beleidsdocument voor de begroting 2024 en de meerjarenraming 2025-2027, waarbij het college een aantal relevante bouwstenen aanlevert aan de gemeenteraad. Het college wil met deze kadernota verder richting geven aan de uitvoering van het coalitieakkoord ‘Bouwen aan de toekomst, samen aan de slag!’. In dit akkoord werd al vermeld dat de gemeente voor grote opgaven staat, met een horizon tot ver voorbij deze raadsperiode. Om deze opgaven waar te kunnen maken zijn er twee belangrijke randvoorwaarden aangegeven: breng de ambtelijke organisatie kwalitatief en kwantitatief op orde en actualiseer de veelal verouderde beleidsmatige kaders.

Belangrijke pijlers in het coalitieakkoord zijn (de versnelling van de) woningbouw, het sociaal domein en de energietransitie. Deze thema’s zullen ook het komende begrotingsjaar kleuren. Een thema dat nog niet in het coalitieakkoord werd genoemd is het vluchtelingenvraagstuk. Op dit moment wordt er vanuit gegaan dat dit vraagstuk voorlopig hoog op de agenda blijft staan. Zowel de opvang van Oekraïners als de opvang van asielzoekers en statushouders leggen een relatief groot beslag op ambtelijke, maar ook op de ruimtelijke capaciteit.

Veel werk is al in de steigers gezet. Verwacht wordt dat een aantal door de raad nog vast te stellen nieuwe visies, plannen en beleidskaders zal leiden tot een budgetclaim om de uitvoering ervan mogelijk te maken. Daarvoor zal nog dekking moeten worden gevonden. In dit stadium is het nog niet mogelijk een raming met financiële consequenties per afzonderlijk onderwerp voor te leggen, daarom is in de Kadernota als stelpost een indicatieve raming voor het geheel opgenomen: van € 0,75 miljoen in 2024 en € 1,5 miljoen vanaf 2025.

Het financiële meerjarenperspectief laat de eerste jaren nog steeds een ruim overschot zien. De laatste begrotingsjaren geven echter een duidelijk minder gunstig beeld. Van een overschot van € 91.000 in 2024 tot een tekort van € 2.173.000 in 2027. Dit is het gevolg van aanzienlijke lagere uitkeringen uit het Gemeentefonds. Mede dankzij het forse overschot op de jaarrekening 2022 beschikt Soest over een ruime algemene reserve: € 23 miljoen, ruim boven het afgesproken minimumniveau van € 7 miljoen. Het surplus is beschikbaar om in te zetten voor in beginsel incidentele uitgaven.

Als uitgangspunten voor het opstellen va de begroting 2024-2027 is o.a. opgenomen om geen extra ozb-verhoging te hanteren boven de al in de huidige programmabegroting opgenomen jaarlijkse verhoging van 2% (t/m 2024) en de trendmatige aanpassing, om geen extra bezuinigingen te hanteren boven de al in de huidige programmabegroting verwerkte besluiten en om de bestaande voorzieningen minimaal te handhaven.

De raad wordt op 29 juni 2023 gevraagd:
1. In te stemmen met het betrekken van de richtinggevende voorstellen voor het beleid, de geschetste ontwikkelingen en (financiële) uitgangspunten bij het opstellen van de begroting 2024- en de meerjarenraming 2025-2027 zoals is verwoord in de kadernota 2024;
2. Het college mandaat te verstrekken om de richting van de kadernota 2024 met inachtneming van de kaderstellende uitspraken van de raad verder uit te werken in de begroting 2024 en de meerjarenraming 2025-2027;
3. Kennis te nemen van het in de bijlage opgenomen overzicht van de voortgang op de overgenomen aanbevelingen van de rapporten van de rekenkamercommissie.


Behandelwijze:
Algemene beschouwingen
De algemene beschouwingen worden door de fractievoorzitters kort voorgedragen (tussen de drie tot maximaal vijf minuten per fractie). Er is geen ruimte voor interrupties. Na elke bijdrage volgt direct een vragenronde aan de spreker.

Eerste reactie vanuit het college
Na de algemene beschouwingen is er een schorsing en daarna volgt de eerste reactie vanuit het college (maximaal 20 minuten, te verdelen over de vier portefeuillehouders).

Vervolgens vindt het debat plaats.
Debat
Het debat wordt opgeknipt in twee delen: eerst kan nog kort worden gereageerd op hetgeen door het college is meegegeven en op eventueel overgebleven/openstaande vragen die nog niet beantwoord zijn door het college. Afhankelijk van de hoeveelheid bestuurlijke vragen die nog door het college dient te worden beantwoord, is er een tweede ronde voor de beantwoording daarvan.

Daarna is het debat over de aspecten die tijdens de algemene beschouwingen zijn ingebracht. Voor zover dan al bij fracties bekend worden moties en/of amendementen alvast aangekondigd.

Gemeenten hebben als gevolg van de Winkeltijdenwet de bevoegdheid om openingstijden van winkels te reguleren. De winkels in de gemeente Soest mogen op grond van de huidige Winkeltijdenverordening op zon- en een aantal feestdagen open zijn tussen 12.00u en 20.00u. De openingstijden op zon- en feestdagen zijn in de omliggende gemeenten Baarn en Amersfoort nu ruimer dan in Soest, waardoor er omzet uit de gemeente wegvloeit en inwoners die graag op zondag winkelen of boodschappen doen zijn aangewezen op omliggende gemeenten.

In het voorjaar van 2023 is een enquête gehouden onder ondernemers en is het inwonerspanel bevraagd. Dit onderzoek is afgerond en de resultaten vormen de basis van de nieuwe Winkeltijdenverordening waarin wordt voorgesteld om de openingstijden op zondagen en feestdagen te verruimen. Ook kent de huidige Winkeltijdenverordening nu geen ontheffingsmogelijkheden voor (verruiming van) openstellingen op feestdagen.


De raad wordt op 29 juni 2023 voorgesteld de nieuwe Winkeltijdenverordening 2023 vast te stellen en de Winkeltijdenverordening 2013 in te trekken.

In 2021 is de huidige Doelgroepenverordening vastgesteld. Vanwege landelijke ontwikkelingen op het gebied van betaalbare woningbouw, de regionale afspraak in de woondeal en naar aanleiding van de evaluatie van het Masterplan Wonen Soest wordt de raad op 29 juni 2023 voorgesteld om de Doelgroepenverordening 2023 vast te stellen.

Uit de nieuwe Doelgroepenverordening volgt dat het betaalbare programma voor woningbouwontwikkelingen vanaf 15 woningen minimaal moet bestaan uit 30% sociale huur, 5% middenhuur, 15% sociale koop en 15% betaalbare koop. Het overige deel van de ontwikkeling is vrij in te vullen. Dit is niet van toepassing op het betaalbare programma voor woningbouwontwikkelingen in kamer II en III van Soesterberg Noord. Daar geldt de woningdifferentiatie zoals gesteld in de Gebiedsvisie Soestberg-Noord 31 maart 2023. Voor woningcorporaties geldt dat zij tot 100% sociale huur kunnen realiseren. Een ontwikkelaar met meerdere ontwikkellocaties in Soest kan een koppeling maken, waarbij uitwisseling van onderdelen van het programma mogelijk is. Over het totaal van deze locaties moet het betaalbare programma gerealiseerd worden. Bij ontwikkelingen van projecten bestaande uit 6 t/m 14 woningen is in de bijlage bij de verordening opgenomen dat er een keuze kan worden gemaakt tussen middenhuur of sociale- en betaalbare koop.