Opiniërende Raadsbijeenkomst

Het coalitieakkoord 2022-2026 Bouwen aan de toekomst, samen aan de slag!, dat op 9 juni aan de raad werd gepresenteerd, staat aan de basis voor deze begroting.
De aanpak van het woningtekort heeft een grote prioriteit in het coalitieakkoord gekregen. Conform de hierin geformuleerde uitgangspunten ligt de focus bij bouwen en wonen in eerste instantie bij de lopende grote projecten: Soesterberg-Noord, Dalweg en de Meent. Bij particuliere initiatieven wordt waar mogelijk voorrang gegeven aan de grotere projecten. Voor de ontwikkelingen in Soesterberg ligt een keuze voor om hierin als gemeente actief grondbeleid te voeren of om een meer faciliterende rol aan te nemen. Naast bouwen en wonen blijft ook het sociaal domein een eerste prioriteit van het college.

In 2023 wordt verder gewerkt aan een nieuwe visie op het sociaal domein, samen met inwoners, professionals en de raad. Bij de participatie wordt gezorgd voor aansluiting op de trajecten voor de nieuwe cultuurnota en de nieuwe sportnota. Ook de evaluatie van het project Smitsveen, dat formeel eind 2022 afloopt wordt hierbij betrokken. Ontwikkelingen binnen het sociaal domein zijn aanleiding om aan de raad een aantal aanvullende begrotingsvoorstellen voor te leggen:

• extra middelen voor het inlooppunt GOOS (Geld Op Orde Soest)
• vroegsignalering (om problematische schuldensituaties te voorkomen).

In overeenstemming met de afspraken uit het coalitieakkoord worden belangrijke stappen gezet om de ambtelijke én bestuurlijke ‘basis op orde’ te brengen. Hiervoor zijn de pijlers besturen, sturing en werkwijze en capaciteit geformuleerd. De aanpak om deze drie pijlers goed neer te zetten, wordt nader uitgewerkt in een plan van aanpak.

De raad wordt een structureel sluitende begroting aangeboden. Voor 2023 is een positief saldo van € 380.000 voorzien, voor 2024 € 4.200.000, voor 2025 € 7.339.000 en voor 2026 € 807.000.
Voor de beoordeling van de financiële positie is ook de reservepositie en met name de algemene reserve van belang. De algemene reserve kent nu een omvang van bijna 10 mln (exclusief het verwachte positieve begrotingsresultaat 2022). Daarbij wordt de kanttekening geplaatst dat financiële ruimte noodzakelijk blijft, omdat nog niet alle opgaven en ambities in de begroting konden worden vertaald.

De Opiniërende bespreking van de begroting 2023, inclusief meerjarenraming 2024-2026 vindt als volgt plaats:
De algemene beschouwingen worden door de fractievoorzitters kort voorgedragen (maximaal 5 minuten per fractie). Hierin dienen de bestuurlijke vragen (* zie voor een toelichting onderaan deze agenda) aan het college van B en W opgenomen te zijn. De vorm is vrij (denk aan een pitch of powerpoint).

Als suggestie kan bij de Algemene Beschouwingen ingegaan worden op:

1. Hoe kijken jullie in zijn algemeenheid naar de voorliggende begroting? Met de Kaderbrief 2023/Voorjaarsnota 2022 indachtig, zijn er verrassingen of omissies?
2. Per deelprogramma (bestuurlijke omgeving, fysieke omgeving en sociale leefomgeving zijn er accenten aan te brengen. Welke accenten zijn voor jullie partij van belang en waarom?
3. Wat is er nodig om de accenten die jullie willen aanbrengen, in de begroting te laten landen? Kost het geld? Structureel of incidenteel? Let daarbij goed op wat in de Kaderbrief ook als uitgangspunten zijn vastgesteld.

Na de algemene beschouwingen is er een schorsing en volgt de eerste reactie vanuit het college, inclusief de beantwoording van de politiek/bestuurlijke vragen. Een tweede termijn voor raad en college van B en W volgt indien gewenst.

Vervolgens vindt het debat plaats. Het debat wordt opgeknipt in twee delen: eerst kan nog kort worden gereageerd op hetgeen door het college is meegegeven daarna is het debat over de aspecten die tijdens de algemene beschouwingen zijn ingebracht (reactie op elkaars algemene beschouwing). Voor zover dan al bij fracties bekend worden moties en/of amendementen alvast aangekondigd.
Deze behandelwijze van de begroting betekent geen behandeling per programma.

Op 10 november 2022 wordt de raad gevraagd de begroting 2023, inclusief de meerjarenraming 2024-2026 en het investeringsoverzicht 2023 vast te stellen. Ook wordt de raad gevraagd de diverse belastingverordeningen vast te stellen.

* Toelichting bestuurlijke vragen:
Uitgangspunt is dat de bestuurlijke vragen dienen als opmaat richting het debat dat na de bestuurlijke vragen volgt.

Van belang is de vraag wat u met een debat wilt bereiken. Dat kan bijvoorbeeld zijn het verkrijgen van een meerderheid voor een motie of amendement. Of dat u uzelf of uw partij wil profileren voor pers en publiek. De opbouw van het betoog zou daarop gericht moeten zijn. Bepaal daarom eerst wat u wilt bereiken en daarna pas wat u wilt vertellen. Het stellen van vragen tijdens een opiniërende raadsvergadering dient aan het doel bij te dragen.

Enkele mogelijke doelen van raadsdebatten:
• Verantwoording afleggen over het beleid aan de inwoners
• Gezamenlijk een voorstel kritisch bekijken en waar nodig polijsten
• Een slecht voorstel van tafel krijgen of minder slecht maken
• Profileren richting pers en publiek
Een bestuurlijke vraag is daarom gericht op het doel van uw debatbijdrage. Hieronder enkele voorbeelden:

• Wethouder kunt u namens het college toezeggen dat niemand buiten de boot valt (doel is een in uw ogen slecht voorstel, minder slecht maken);
• Wethouder bent u namens het college bereid te onderzoeken wat de effecten zijn van het voorstel (doel is een voorstel kritisch bekijken en waar mogelijk verbeteren)
• Wethouder bent u namens het college van mening dat werkgelegenheid van groot belang is, zou u dan niet maatregelen moeten nemen, en dan noemen wat u graag wil bereiken (doel is voorstel verbeteren of u zelf profileren).
• Wij zijn van mening dat de kosten van dit voorstel beter zo gedekt kunnen worden, wethouder bent u bereid om het voorstel hierop aan te passen?

In de financiële verordening van de gemeente Soest is vastgelegd dat het college een keer in de 4 jaar een geactualiseerde nota reserves en voorzieningen ter vaststelling aan de gemeenteraad aanbiedt. De huidige nota dateert van september 2017 en dient daarom geactualiseerd te worden.
De algehele conclusie is dat er geen aanleiding is om het gevoerde beleid voor de reserves en voorzieningen aan te passen.

Op basis van de ontwikkeling van de omvang van de begroting, de financiële risico’s en indexatie wordt de raad op 10 november 2022 voorgesteld om de minimumnorm van de algemene reserve te verhogen van € 6 miljoen naar € 7 miljoen. Daarnaast wordt de raad dan voorgesteld een aantal reserves op te heffen zoals bijvoorbeeld de reserve gemeentehuis en de egalisatiereserve sociaal domein. Ook wordt dan voorgesteld om bij de volgende actualisatie van de beheerplannen wegen en onderhoud gebouwen de instelling van respectievelijk een voorziening onderhoud wegen en een voorziening onderhoud gebouwen nader uit te werken ter egalisatie van de onderhoudslasten. De wijzigingsvoorstellen zullen financieel verwerkt worden in de volgende P&C-cyclus.

De raad wordt op 10 november 2022 gevraagd de door het college van B en W opgelegde geheimhouding, op grond van artikel 25, lid 3 van de Gemeentewet, op de ontwikkelstrategie Soesterberg te bekrachtigen?